بروزرسانی شده در تاریخ: ۱۴ اسفند ,۱۴۰۳
تدفین در دورههای باستان
شیوههای تدفین در جوامع باستانی بر اساس باورهای مذهبی، فرهنگی و اجتماعی متفاوت بود. در مصر باستان، مردگان مومیایی شده و در مقبرههای باشکوه همراه با اشیای ارزشمند دفن میشدند، زیرا اعتقاد داشتند که روح در جهان پس از مرگ به بدن بازمیگردد.
در بینالنهرین، تدفین معمولاً در خانهها یا قبرستانهای خانوادگی انجام میشد و برخی افراد با غذا و وسایل شخصی دفن میشدند. ایرانیان باستان، بهویژه زرتشتیان، اجساد را در دخمهها (برجهای خاموشی) قرار میدادند تا توسط پرندگان خورده شوند، زیرا زمین را مقدس میدانستند و از دفن مستقیم اجتناب میکردند. در یونان و روم باستان، سوزاندن اجساد رایج بود و خاکستر متوفی را در کوزههای سفالی قرار میدادند. این روشهای گوناگون نشاندهنده تنوع اعتقادات درباره مرگ و زندگی پس از آن در تمدنهای مختلف بود.

تدفین های عصر آهن
باتوجه به اسناد وشواهد معتبر،میتوان گفت که وضعیت تدفین وشکل مقابر، و اشیاء قرارداده شده در کنار مرد.گان،در قبرستانهای عصرآهن فلات مرکزی تقریبا مشابه یکدیگر بوده. ساکنان فلات ایران وحتی جلگه بین النهرین،وسایرکشورهای آسیای غربی ومصر در دوران بسیارکهن،عقیده داشتندکه انسان پس از مرگ دردنیای دیگر به زندگی خود ادامه میدهد.که بهمین دلیل که در دنیای دیگر سختی نکشد،مقداری غدا وآب و هدا.یایی، بنابر وضعیت اجتماعی،و مادی متوفی، در محل تدفین، در بالای سر،وپایین پای متوفی ،با ابزار واثاثیه و وا.سلحه و سایر لوازم، همراهش دفن میکردند
البته این عمل در اقوام بطور یکسان انجام نمیشد،و ضعف وشدت داشت.. در تدفین گاه های عصر آهن،ظروف آب وغذا و ا.سلحه و زینت آلات و… درگورهای آنان یافت شده که همه دال بر عقیده رجعت روح به بدن وتجدید زندگی در جهان دیگر میباشد..
از همه جالبتر پیدایش گور دختری از امراست در تپه حصار دامغان، این قبر علاوه بر انواع اقسام جوا.هرات و اسباب بازی های زمان کودکی ،مقداری ظرف و اثاثیه که بکار روزگار بزرگی دختر دوران شوهرداریش میخورده بااو دفن نموده بودند واین موضوع کاملا میرساند که معتقد بودند آن دختر پس از مر.گ در عالم دیگر به حد بلوغ میرسد، واحتیاج به اسبابهای دیگری غیر از اسباب بازی های زمان کودکی دارد..
احترام بی پایان به مرد.گان وقرار دادن اشیاء در قبور آنها ثابت مینماید که مردم پیش از تاریخ به زندگی در دنیای دیگر عقیده داشته اند. در تمام نقاط فلات ایران وجلگه بین النهرین همراه متوفیان ظروف، وجوا.هرات آنها رابه خاک میسپردند. غالبا ظروف در مقابل دهان یا بالای سر مرده قرار داده میشد، وبعضی اوقات نیز روی شکم یا قسمتهای دیگر آن قرار داده میشد .

روش های تدفین
حالت قرارگیری متوفی بصورت جنینی ، یکی از روشهای تدفین براساس اعتقادات قومی، در دوره پارتیان بود،،،
در بین ادوار تاریخی ، دوره پارتیان ، بیشترین و متنوع ترین آئین تدفین، رو شامل میشه…
روش تدفین دو طبقه ای …
تدفین خمره ای …
تدفین گورپشته ای…
تدفین دخمه صخره ای H شکل …
تدفین تا.بوتی …
تدفین دواری دسته جمعی …
و…

تدفین به روش تدفین دخمه سنگی
این سبک از تدفین در دوره مادها تا ساسانیان رایج بود(البته نه در تمامی مناطق کشور،چون قومیت ها، آئین ومذاهب متفاوت بود)،،،
در کنار این دخمه بازشده یک مربع فرورفته دیواره ای داریم، که اگر دقت کنید خب نمیشه گفت که نقش یک طاقچه رو داشته…
شاید بپرسید خب دلیل این مربع یا برخی از نمادهای سمبلیک وعلائم در کنار تدفین ها چیست؟؟؟
دلایل زیادی داره، ولی یکی از دلایل آن و دلایل مهم اینه که، ببینید در هر دوره ای ، وهر آئین ومذهب وقومیتی، حاکم وشاه وحکومت وقت آن دوره، قوانین و وقواعدی داشتن. و مردم آن دوره ، وقوم و مذهب، کمابیش آشنایی داشتن بااین قوانین و قواعد…
خب این مربع میشه گفت هم جنبه اعتقادی داشت، وهم جنبه بنوعی معرف..یعنی برای هر درجه و قشری در زمان تدفین، بنابر اعتقادات و آئین ومذاهبشون، علائم و شاخص ها وسمبلیکهایی معماری و طراحی میشد و این معرف ، بیانگر این بود که در این جایگاه تدفین صورت گرفته، و مربع بیشتر برای افراد روحانی، و افراد متوسط حکومتی حجاری میشد…
یعنی با زبان بی زبانی ، جلوگیری میکرد از اینکه دیگه نیان این جایگاه تدفینی انجام دهند..بااینکه تدفین های مهم مثل تدفین های روحانیون وافراد شاهی _ نظامی ، حفاظت کامل میشدند .

یک تدفین ارزشمند وخاص، دقیقا در تلاقی دو آبراهه فصلی
دوستان سنت تدفین در تلاقی دوآب ، دو آبراه ، در زمان اشکانیان تا ساسانیان، رایج بود،،،
که خاصه تدفین های متوفیان درجه بالا مثل سرداران و از این قبیل شخصیت ها بود،،،
سپردن متوفی به آغوش الهه آبها

تدفین ساسانی
نمونه ای از یک تدفین ساسانی با سیستم سازه ای L شکل
سنگ شاخص رو بالا مشاهده میکنید، با فاصله گامی خاص با شروع نقطه استارت کار،،،
واین سنگچین با سنگ تخت ، برروی سازه L شکل قرار گرفتند .

سنت تدفین در عصر کالکولیتیک و مفرغ در پشت کوه (ایلام)
انسان در عصر نوسنگی ،داخل روستاهایی که معمولا از چینه وخشت خام ساخته میشدند، زندگی میکرده است.دراین دوره اجسا.د مرد.گان را به شیوهای مختلف ،در زیر خانه ها مسکونی ،یابین آنهاو معمولا با هدایایی دفن میکردند.
موارد فراوانی از این نوع تدفین در مناطق مختلف بوسیله حفاری های باستانشناسی مشخص شده است،که در این میان میتوان به تپه علی کش در دهلران حدود ۵۶۰۰ ق.م تا ۷۵۰۰ ” و تپه گوران در هلیلان حدود ۵۵۰۰ ق.م تا ۶۵۰۰ اشاره کرد.
در ارتباط با دفن اجسا.د در زیر مناطق مسکونی نظریات مختلفی ارائه شده است.
از جمله این نظریات باید به نظریه دکترعباس علیزاده اشاره کرد که اعتقاد دارد . علت این شیوه از تدفین را باید دراحساس مالکیت ساکنان یک روستا به قلمرو زیستی که درآن به سر میبرند دانست.
بعداز پایان دوران نوسنگی ،دوره کالکولیتیک( مس وسنگ ) ،وبعداز آن دوره مفرغ آغاز میگردد. باپایان یافتن دوره نوسنگی سنت تدفین اجساد در زیرخانه های مسکونی منسوخ تدفین اجساد در داخل قبرستانهایی که بیرون از محوطه های مسکونی قرار داشتند رواج پیدا کرد.دراین زمان نیز همانند دوراننو سنگی همراه اجساد تدفین شده اشیایی را قرار میدادند که نسبت به دوره قبل بیشتر ومتنوع تر و باارزش تر بودند
بعضی از باستانشناسان براین عقیده هستند که براساس اشیای تدفینی میتوان ساختار اجتماعی جوامع باستانی را بازسازی کرد.
مطالعاتی که دراین زمینه صورت گرفته حاکی ازان است که بعضی از مردم به این سبب اشیا را در گور مینهادند تا متوفی به کمک آنها به زندگی پس از مر.گ دست یابد یا در آنجا از آنها استفاده کند. اما این احتمال نیز وجود دارد که این اشیاء بدهی هایی باشد که زندگان به مرد.گان پیشکش میکردند. واین احتمال نیز وجود دارد که این اشیاء پیشکشی برای ایزدان باشد. یا بنوعی یادگارانی از افرادی باشند که در مراسم تدفین شرکت کرده بودند.

تدفین های سلوکیان
یکی از تدفین های زیبای سلوکی( سردابه ای)
تدفین های سلوکیان، مثل سایر ادوار، به وفور نیستن
و میشه گفت اغلب تدفین های موجودشون، مختص سرداران، فرماندهان، و…. از این قبیل شخصیت ها ..