روش های تشخیص ساروج

بروزرسانی شده در تاریخ: ۱۴ اسفند ,۱۴۰۱

روش های تشخیص ساروج و تخریب آن

قبل از معرفی روش های تشخیص ساروج ابتدا باید دانست که این ملات باستانی چیست. در دروان گذشته، ساروج از اهمیت خاصی برخوردار بوده و جهت ساختن حوض، پل، آب‌انبار، برکه گرمابه و بنای خانه و سد کاربرد داشته‌است.ساروج یکی از مصالح قدیمی مصرف شده در ایران و بعضی کشورهای کنارهٔ خلیج فارس می‌باشد که تاریخ شروع کاربرد دقیق آن را نمی‌توان حدس زد.در کلیه ساروج‌ها از شن و ماسه و آهک و سفیدهٔ تخم مرغ استفاده می‌شده است.

برای تشخیص ساروج به اشتباه گفته می شود که روی کار گازوئیل بریزید و یا با سرکه تست کنید.این روش ها روش های صحیحی نیست.

بهترین روش تست با جوهر نمک می باشد.قسمتی از ساروج را داخل ظرفی از جوهر نمک قرار میدهید و اگر به محض قرار دادن در جوهر نمک شروع به جوشیدن کرد پایه ی سنگ آهکی و ساروج است.

روش دیگر برای تشخیص به صورت چشمی ست و از بافت ساروج می توان تشخیص داد. در ساخت ساروج از پشم و موی حیوانات برای استحکام بیشتر ساروج استفاده میشده است. بخشی که احتمال میدهید ساروج باشد به صورت چشمی بررسی کنید و  در صورت مشاهده پشم حیوانات از ساروج بودن نمونه مطمئن شوید.

روش ساخت ساروج به صورت کلی

برای ساختن آن نخست خاک رس و آهک را به نسبت شش و چهار مخلوط می‌کنند و گلی سفت می‌سازند و دو روز آن را ورز می‌دهند. بعد، قسمتی از خاکستر کوره‌های حمام را با مقداری مواد الیافی لوئی (گیاه) (تخم و پرزهای نوعی نی است) به آن اضافه می‌کنند و مخلوط تازه را با چوبهایی به قطر ده سانتیمتر می‌کوبند تا به خوبی باهم عجین شوند.

ساروج به دو روش سرد و گرم تولید می‌شده‌است:

روش گرم : در این روش کلوخه‌های سنگ آهک رس‌دار را می‌کوبیدند تا نرم شود سپس، خاک به دست آمده را با کاه و پهن و آب مخلوط می‌کردند. پس از آن، گل به دست آمده را روی زمین با ضخامت ۱۰ سانتی‌متر پهن کرده و بعد از خشک شدن، قطعه‌های خشک شده را می‌پختند. نهایت، هنگامی‌که قطعه‌ها پخته شد آن‌ها را آسیاب می‌کردند. محصول به دست آمده رنگ لیمویی یا قهوهای روشن داشت که ساروج گرم نامیده می‌شد.

روش سرد : در این روش ساروج از مخلوط‌کردن آهک شکفته، خاکستر، ماسه بادی، خاک رس و لوئی یا مغز نی ساخته می‌شد. بنابر موارد کاربرد مختلف، ممکن بود افزودنی‌های دیگری همچون موی بز یا گوساله یا انسان، سفیده تخم‌مرغ، چربی گوساله و… به آن ترکیب افزوده شود).

کاربرد های ساروج :

ساروج با توجه به خاصیت اصلی آن یعنی نفوذپذیری بسیار اندک به عنوان روکش در سازه‌هایی که در تماس مستقیم با آب بوده‌اند مانند آب‌انبارها‌، حوض‌ها‌، حمام‌ها و … مورد استفاده قرار گرفته است. ساروج با توجه به نحوه اجرای آن از سطحی‌ بسیار صاف و براق برخوردار است که این ظاهر ساروج‌ ، باعث استفاده از آن در امر تزئینات ساختمان شده است.

معایب ساروج :

یکی از معایب اصلی ساروج خاصیت کاهش حجم آن بوده که با توجه به کاربرد ساروج در امر پوشش‌، این خاصیت باعث ترک خوردگی در سطح و در نتیجه ایجاد اختلال در نقش اصلی آن یعنی نفوذناپذیر کردن سطح می‌شود. برای کاهش اثرات این خاصیت مخرب، در گذشته از الیاف طبیعی که شامل الیاف گیاهی مانند لوئی که از نوعی نی بدست می‌آمده و همچنین الیاف حیوانی مانند پشم بز و شتر و یا گاهی موی سر انسان ، استفاده می‌شده است.در بعضی مواقع که مواد اصلی تشکیل دهنده ساروج کمیاب بوده و یا گاهی برای بدست آوردن ساروج‌هایی با خاصیت‌های مختلف از ماسه ریز دانه استفاده می‌شده است ولی این ماسه، کارآیی ملات را پایین می‌آورده که برای جبران آن از خاک رس استفاده می‌شده است.

ساروج در گنج یابی و دفینه یابی و روش های تشخیص ساروج

بسیاری از مردم اعتقاد دارند که هر جا ساروج یافت می شود؛ یعنی گنجی آنجا نهفته است و شروع میکنند به کشف زیر خاکی اما باید توجه داشت که این طرز فکر اشتباه است چرا که در قدیم بتن وجود نداشته و مردم برای ساختن خانه و ساختمان های محکم مجبور به استفاده از ساروج بودند. بسیاری از افراد بر این باور هستند که برای پلمپ کردن حتماً باید از ملات ساروج استفاده شود در صورتی که این باور غلط بوده و در گذشته برای پلمپ از سخت ترین مواد استفاده می شده است که در این بین ساروی از نظر سختی در رده پایین تری نسبت به سنگ قرار دارد و این باور رایج که ساروج از سنگ سخت تر است کاملا اشتباه می باشد.

حتما شنیده اید که برخی از کارشناسان اعلام می دارند که در فلان منطقه احتمال وجود گنج و دفینه به خاطر شکننده بودن بافت سنگی منطقه پایین است، این موضوع در مورد ساروج نیز صدق می کند و در گذشته نیز بیشتر از سنگ برای پلمپ غار و دفینه استفاده می شده است و از ساروج فقط برای درزگیری استفاده می‌کردند.

روش های تشخیص ساروج بسیار متنوع بوده و بهترین های آنها به شرح زیر است :

• با کفش به محل مورد نظر ضربه بزنید و این کار را چندین بار تکرار کنید. در صورت مشاهده جرقه ترکیب به کار رفته یا سنگ است یا ترکیب های دیگر
• با اره سطح مورد نظر را خراش دهید اگر پودر شد آن ترکیب ساروج است
• در برخی از موارد ریختن ترکیبی از آب و بنزین بر روی سطح مورد نظر می تواند به تشخیص ما کمک کند بدین صورت که اگر سطح سیاه شد ساروج و اگر تغییر رنگ نداد ساروج نیست
• یک تکه از محل مورد نظر را جدا کرده و درون آب جوش بیندازید و ۱۰ دقیقه صبر کنید، در صورت جمع شدن چربی بر روی سطح آب سطح مورد نظر ساروج است
• بر روی سطح مورد نظر سرکه ریخته و منتظر بمانید در صورت جوشیدن، آن سطح ساروج است البته باید متذکر شد که این روش بستگی به نوع ساروج دارد
• قسمتی از سطح مورد نظر را شکسته و به آن نگاه کنید، باید درون آن الیاف مختلف همانند موی ، کاه ، علف و غیره باشد
• تفاوت رنگ با محیط اطراف ، ساروج سخت دارای رنگ سفید شیری، نیمه سخت دارای رنگ خاکستری و ساروج بسیار سخت دارای رنگ تیره است
• تکه ای از ساروج را جدا کرده و در ظرف حاوی جوهر نمک بریزید، اگر بعد از ده دقیقه شروع به جوشیدن کرد و پودر شد سطح مورد ساروج است

روش های شکستن ساروج :

طریقه خرد کردن هر کدام از انواع ساروج ها متفاوت است ولی به طور کلی می توان آنها را خرد کرد و از بین برد.برای شکستن این ملات روش ها و تکنیک های متفاوتی ذکر شده است که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم :

•  استفاده ازبلک پاور انفجار بی صدا:بهترین گزینه برای تخریب ساروج و سنگ استفاده از بلک پاور می باشد.بلک پاور با تولید حجم زیادی گاز و انبساط در لحظه و فشار به دیواره سنگ باعث تخریب می شود ، عمل تخریب به حالت انفجاری و سریع می باشد اما بلک پاور ماده غیر انفجاری و کاملا بی خطر است .

مشاهده فیلم های تخریب سنگ و ساروج با بلک پاور

 نحوه استفاده از کتراک در ساروج :

کتراک پودری که با ترکیبات شیمیایی خاص تولید شده که با توجه به ایمنی بالا، بدون صدا بودن، سازگاری با محیط زیست و همچنین سهولت استفاده مورد توجه افراد افراد زیادی قرار گرفته است.این ماده از جمله مواد غیر منفجره شیمیایی در معادن می باشد که با استفاده از اعمال نیروی کشش در دیواره چال باعث شکست سنگ می گردد.کتراک هنگامی که با آب مخلوط می گردد و به شکل ملاتی درون سوراخ هایی که به همین منظور در سنگ ایجاد شده ریخته می شود با گذشت زمان منبسط می شود و موجب شکستن سنگ و ساروج می شود.

روش از بین بردن ساروج با حلال ساروج فلوریکا :

ماده ی ترکیبی اف ال ۲ و ۳ و حلال فلوریکا یا اسید تخریب کننده بتن جزو محصولاتی است که به منظور تخریب غیر هجومی بتن، سنگ و ساروج مورد استفاده قرار میگیرد.این محصول برای اجسامی که عمق زیاد دارند مورد استفاده قرار نمیگیرد و بیشتر برای تخریب های سطحی از این اسید استفاده می شود.این اسید بسیار قوی بوده و برای استفاده از آن شرایط ایمنی خاصی نسبت به سایر محصولات تخریب کننده بتن نیاز است، ساختار یکسانی ندارد و برای هر نوع بتن یا ساروج یک نوع اسید اف ال ۲ و ۳ خاص ساخته می شود.

 برای مشاوره و آموزش رایگان با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید
———————————————————
۰۲۱۶۶۸۸۹۱۰۵
۰۹۱۹۵۰۰۰۱۵۶

سایتkatrock.ir
? @katrock کانال تلگرام