بروزرسانی شده در تاریخ: ۲۰ خرداد ,۱۴۰۴
راکتن چیست ؟ بررسی تخصصی پودر تخریب غیر انفجاری راکتن
در صنایع ساختمانی، عمرانی و معدنی، تخریب سنگ، ساروج و بتن یکی از چالش‌های مهم مهندسان و پیمانکاران به شمار می‌رود. در گذشته بیشتر از مواد منفجره مانند دینامیت برای انجام این کار استفاده می‌شد. اما با توجه به خطرات زیاد، قوانین سخت‌گیرانه و صدا و موج انفجار، استفاده از مواد تخریب غیرانفجاری به‌ویژه در مناطق مسکونی یا پروژه‌های حساس، به شدت مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این مواد ایمن و کاربردی پودر تخریب راکتن (Rocketen) است.
در این مقاله به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم که راکتن چیست، چه کاربردهایی دارد، نحوه عملکرد آن چگونه است، چه تفاوتی با دیگر محصولات مانند کتراک یا بلک پاور دارد و در نهایت نکاتی مهم برای استفاده ایمن و اصولی از آن ارائه خواهیم کرد.
راکتن چیست؟
راکتن یک پودر تخریب‌کننده غیر انفجاری (Non-Explosive Demolition Agent) است که به‌صورت منبسط‌شونده عمل می‌کند. این ماده در زمان ترکیب با آب، واکنشی شیمیایی ایجاد کرده و به‌سرعت حجم خود را افزایش می‌دهد. در نتیجه‌ی این انبساط، فشار بسیار بالایی درون سوراخ‌های حفر شده در سنگ یا بتن به‌وجود می‌آید که باعث شکستگی و خرد شدن آن‌ها می‌شود.
در واقع، راکتن بدون ایجاد صدا، موج انفجار یا خطر پرتاب سنگ، عملیات تخریب را انجام می‌دهد. این ویژگی باعث شده در پروژه‌های شهری، ساختمانی، مرمت بناهای تاریخی، حفاری در فضاهای بسته مانند تونل، چاه یا زیرزمین، به‌عنوان جایگزین دینامیت یا تی‌ان‌تی شناخته شود.
ترکیبات شیمیایی راکتن
راکتن معمولاً از ترکیب چند ماده فعال شامل اکسیدهای قلیایی، ترکیبات کلسیم، سیمان‌های خاص و موادی با خاصیت انبساطی ساخته می‌شود. این ترکیبات بعد از مخلوط شدن با آب، واکنش داده و گرمای زیادی آزاد می‌کنند و باعث افزایش حجم ماده در مدت زمان کوتاه می‌شوند.
دمای بالا و فشار تولید شده در محیط بسته (داخل سوراخ سنگ یا بتن)، باعث ترک برداشتن یا شکسته شدن مصالح سخت می‌شود.
مزایای استفاده از راکتن
استفاده از راکتن مزایای زیادی نسبت به مواد منفجره یا دیگر ابزارهای تخریب مکانیکی دارد:
-
بی‌صدا و بی‌خطر: برخلاف دینامیت، راکتن موج انفجار یا صدای شدید تولید نمی‌کند و کاملاً بی‌خطر است.
-
قابل استفاده در محیط‌های شهری: به دلیل نبود صدا و خطر، می‌توان از آن در نزدیکی مناطق مسکونی یا بناهای حساس استفاده کرد.
-
عدم نیاز به مجوز: برای استفاده از راکتن نیازی به مجوزهای امنیتی یا پلیسی نیست.
-
سهولت در اجرا: استفاده از راکتن به مهارت خاصی نیاز ندارد و با آموزش اولیه، به‌راحتی قابل استفاده است.
-
عدم آسیب به محیط اطراف: چون راکتن موج انفجاری ندارد، آسیبی به ساختارهای اطراف یا سازه‌های مجاور وارد نمی‌کند.
-
ایده‌آل برای فضاهای بسته: در تونل، چاه، زیرزمین یا محل‌هایی با تهویه کم، راکتن بهترین گزینه است.
کاربردهای راکتن
راکتن در پروژه‌های مختلفی قابل استفاده است، از جمله:
-
تخریب بتن‌های مسلح یا غیرمسلح
-
خرد کردن صخره‌های سخت و سنگ‌های معدنی
-
شکستن ساروج در چاه‌ها یا فونداسیون قدیمی
-
حفاری در محیط‌های شهری بدون صدا
-
تخریب دیوارها و سازه‌های بتنی بدون خطر پرتاب
-
برش سنگ در معادن سنگ یا کارخانه‌های فرآوری سنگ ساختمانی
روش استفاده از راکتن
برای استفاده از راکتن باید مراحل زیر را با دقت انجام داد:
-
سوراخ‌کاری: ابتدا با استفاده از دریل یا چکش برقی، سوراخ‌هایی با قطر مناسب (معمولاً ۳۲ تا ۴۰ میلی‌متر) و عمق مشخص (با توجه به ضخامت جسم) در فاصله‌های منظم روی سطح مورد نظر ایجاد کنید.
-
ترکیب با آب: پودر راکتن را با مقدار معینی آب سرد (حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد از وزن پودر) مخلوط کرده و خوب هم بزنید تا خمیری یکنواخت به‌دست آید.
-
ریختن در سوراخ‌ها: خمیر تهیه شده را به‌سرعت درون سوراخ‌ها بریزید. این کار باید ظرف مدت ۵ دقیقه انجام شود تا از سفت شدن زودهنگام جلوگیری شود.
-
انتظار برای تخریب: بسته به دمای محیط، تخریب بین ۳۰ دقیقه تا ۲۴ ساعت زمان می‌برد. در هوای گرم‌تر، تخریب سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
-
جمع‌آوری ضایعات: پس از شکستن سنگ یا بتن، قطعات را جمع‌آوری کرده و محل را تمیز کنید.
تفاوت راکتن با کتراک و بلک پاور
ممکن است نام‌های دیگر مانند کتراک یا بلک پاور را نیز شنیده باشید. تفاوت‌های اصلی راکتن با این دو ماده در موارد زیر است:
-
سرعت تخریب: راکتن از بسیاری از انواع کتراک سریع‌تر عمل می‌کند.
-
نوع واکنش: بلک پاور دارای فرمول خاص با ایجاد گاز زیاد در لحظه است، در حالی‌که راکتن به صورت حرارتی و حجمی کار می‌کند.
-
ایمنی: هر سه ماده غیر انفجاری هستند، اما راکتن به دلیل ترکیبات پایدارتر، در شرایط متنوع‌تری قابل استفاده است.
-
بازار مصرف: راکتن معمولاً برای تخریب‌های دقیق، در ابعاد کوچک تا متوسط، و در پروژه‌های شهری کاربرد بیشتری دارد.
نکات ایمنی در استفاده از راکتن
-
در زمان ترکیب پودر با آب از دستکش و عینک استفاده کنید.
-
مواد را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
-
خمیر آماده‌شده را به‌سرعت استفاده کنید و باقی‌مانده را دور نریزید.
-
از تماس مستقیم با پوست یا چشم خودداری شود.
-
از ریختن مواد در فاضلاب خودداری کنید.
جمع‌بندی
راکتن یک پودر تخریب غیر انفجاری قدرتمند، ایمن و کاربردی است که در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و صنعتی جایگزین مناسبی برای مواد خطرناک مانند دینامیت محسوب می‌شود. با استفاده صحیح و اصولی از راکتن، می‌توان عملیات تخریب را بدون خطر، بدون صدا و بدون مجوزهای امنیتی انجام داد. اگر به دنبال ماده‌ای کم‌هزینه، قابل حمل و مؤثر برای تخریب بتن، سنگ یا ساروج هستید، راکتن می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد.
برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص انتخاب نوع و مقدار مناسب راکتن متناسب با پروژه خود، با کارشناسان ما تماس بگیرید.